ЈАПОДСКИ ОСТРОВИ - најубавото место на светот – парченце од земскиот рај.

 

Долината на реката Уна е едно од најубавите природни богатства на целиот Балкан. Уна извира во Хрватска  кај  Доња Суваја, а нејзиниот  извор е најдлабокиот карстен извор во Хрватска и е меѓу петте најдлабоки извори од овој вид во светот.

Јаподските острови се неописиво убав зелен рај кој го крие реката Уна. По својот тек, поточно околу 90 километри, оваа река ја формира административната граница меѓу Босна и Херцеговина и Хрватска. Се влева во реката Сава во близина на градот Јасеновац, од каде обично започнуваат туристичките тури за запознавање на овој крај.

Јаподските острови  се некогашен дом на најстарото илирско племе Јаподи. Самите острови  формираат облик на срце и се интересни како форма, местоположба, клима  и природна убавина.

Јаподите претставуваат етничка група на илирски племиња, кои во текот на средниот век ја населувале територијата на денешна централна Хрватска. За нив е интересно што тие беа мнозински политеистички луѓе кои имаа свои посебни  богови, а во близина на градот Бихаќ можете да ги најдете урнатините на храмот на Богот на водата Биндус, нивниот врховен Бог, кој најмногу  наликува на Нептун  од римската митологија.  Меѓу другите богови се издвојуваат Видасус -  покровител на лекарите, како и божицата Тхана, чија фигура е исклесана  во  камениот релјеф  кај Јастребарско.

Јаподите оставиле траги од живот на неколку локации по долината на реката Уна, особено во областа Рачиќ. 

Островите денес се поврзани  со дрвени мостови.  Територијално се граничат  со  националниот  парк  Уна, еден од трите национални паркови во Босна и Херцеговина, кој  е оддалечен околу 40 километри од Националниот парк Плитвички езера.

Уна, една од најубавите реки во Босна и Херцеговина, го опкружува островот од сите страни нудејќи  рафтинг, кајак, нуркање , а кањонот  планинарење и фотосафари. 

Судејќи по трагите и по документите од минатото, просторот околу реката Уна  отсекогаш бил населен. 

За тоа сведочат остатоците од праисториските населби, аквадуктите од римската ера и неколку средновековни локалитети.

Легендата вели дека, одморајќи се од битката на брегот на реката, восхитен од нејзината убавина, еден од римските  војниците извикал „Уна!“ што значи една или единствена. Оваа река се нарекува така и е исто толку волшебна и денес - УНА.

Долината Уна е позната по огромни количества камен - седра - травертин, а нејзината посебна вредност ја сочинуваат над 39 видови риби, што ја рангира меѓу  најбогатите реки по видови риби во светот. Пејсажите се волшебни и неповторливи - изобилје травертински формации, брзаци, водопади, ади и речни езера, секогаш бујната крајбрежна вегетација и населбите покрај реката, ја прават навистина единствена во секој поглед.

СТАРИ ГРАД ОСТРОЖАЦ, ЦАЗИН, БиХ, УНСКО - САНСКИ КАНТОН

     Многу од средновековните тврдини и градови се зачувани во питомата и убавата област на Босанската краина, која потсетува на минатите времиња и бурните настани во регионот. Старата тврдина и замок Острожац  е вистинска скапоценост меѓу нив.

   Острожац  најдолго се населувал, често се реновирал и се прилагодувал кон сите периоди, затоа што тие што го населувале си го приспособувале на своите потреби. Античките документи велат дека уште во 1286 година неговото име било запишано во историјата. Хроничарот Иван Томашевиќ тврди дека постоел запис и под името Хоросиум или Хостосах уште во 405 година п.н.е. (не е историски докажано.). Уште во 15 век Острожац имал сопствен судија, совет, писар и печат. Во 1577 година  градот паднал под власт на Османлиите. Најголема заслуга за поправката и надградбата на тврдината Острожац има  Осман ага Беширевиќ (1690 - 1727),  кој е и првиот капетан на капетанијата Острожац. На крајот на 16 век  капетанијата броела 150 луѓе, во средината на 17 век броела 204 луѓе, а во 18 век капетанијата броела 266 луѓе и имала 2 поголеми и 4 помали топови. На почетокот на 19 век Острожац бил опремен со 28 топови и капетанијата броела 4150 војници. Со доаѓањето на Австро -Унгарија и нејзината окупација семејството Беширевиќ, поточно нивниот наследник Мехмед Бег Беширевиќ, го продале градот на Лотар фон Беркс, кој истотака и бил началник на тогашниот округ Бихаќ од 1896 до 1905 година. Фон Беркс продолжил со обновување и надградбата на градот во кој и се преселил (во 1902 година). Новото поглавје на старата тврдина и замок Острожац е започната во 1969 година, кога на иницијатива на Републичкиот фонд за унапредување на културни дејности е основана Колонија на скулптори „Острожац“. 

  Секоја година, во јули и август, скулпторите резбаат скулптури од различни формати од  камен бихацит. Благодарение на Колонијата, стариот град Острожац  доби Парк на скулптури, кој е еден вид на галерија  под отворено небо.

Како да го најдете ова место?

     Замокот се наоѓа веднаш до главниот пат кој ги поврзува градовите Бихаќ и Цазин. Само на 9 km од центарот на Цазин и 17 km од центарот на Бихаќ. Има неколку патокази кои ќе не однесат до саканата дестинација. Од кој правец и да дојдеме замокот ќе ни „падне“ во очи и нема да можеме да поминеме без да го забележиме. 

Паркингот е веднаш до влезот.

Забележливо е дека целиот простор околу а и внатре во замокот е многу чист и одржуван од управата. 

   Поради раскошната убавина што ја содржи оваа тврдина препорачувам да се одвојат неколку часа за детално да се разгледа и доживее во целост. 

   Секоја кула ни е достапна и можеме да се искачиме и да направите детална обиколка на утврдувањата на замокот.

     

Само последната кула е во многу лоша, состојба но овозможене пристап да се разгледува секоја просторија.

      На вториот кат има балкон (кој е достапен право низ ходникот),  од кој  се гледа прекрасната река Уна. 

       Покрај кулите, има колекција од (над) 100 камени скулптури  кои ако сакаме да ги разгледаме ќе треба да си дојдете многу порано.  

     Во текот на сите годишни времиња, стариот град Острожац изгледа прекрасно и е привлечен за посетители.  Не постои фотографија која може да ја прикаже оваа несекојдневна убавина, парче рај.

                                                                                       незаборавен јуни 2022